Автор первого романа на казахском языке «Бакытсыз Жамал» (*ответ*) Миржакып
Ғашықтар трагедиясын ол қазақ даласындағы әлеуметтік мәселе дәрежесіне көтереді. Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы: «Бақытсыз Жамал» романы. Бекхожин, Сункар туралы аныз Легенда о соколе.
Семидесятилетие со дня рождения великого сына казахского народа превратилось во всеобщий праздник. Байтурсыновым издает в Оренбурге 1913- 1918 гг. Көлденеңнен қарап салыстырғанда бұл үйдегі жігіттердің афзалы Ғали, қыздардың афзалы Жамал секілді көрініп, екеуінің қатар отырулары бек жарасып кетті».
Автор первого романа на казахском языке «Бакытсыз Жамал» (*ответ*) Миржакып - Дулатова — образ женщины, живущей в ожидании счастья, ищущей в жизни чего-то необычного, активно вступающей в жизнь.
Значительное место в творчестве М. Дулатова занимает роман «Бакытсыз Жамал» «Несчастная Жамал» , написанный в 1910 году. В свое время эта книга была одной из самых читаемых книг казахских авторов. Роман высоко оценен общественностью, краткое содержание в русском переводе был напечатано в вышеуказанном «Восточном сборнике» в 1914 году. Само название романа как бы раскрывает его содержание. В нем рассказано о тяжелой судьбе казахской девушки, ставшей жертвой патриархально-феодальных порядков, царивших в казахском ауле. Эта тема не нова для казахской литературы, ей посвящено немало произведений и в фольклоре, и в письменной поэзии. Новаторство романа заключалось в том, что в рассказанной им истории автор стремился показать социальную картину казахского общества начала XX века, реально обусловившего поведение героев из разных слоев. Автор ставит острые вопросы, хотя и не разграничивает разные стороны проблем: психологическую и социальную. Сюжетная канва романа такова начало событий напоминает знакомую тему эпических произведений. У Сарсенбая долго не было детей, наследников. Вторично жениться он долго не ре¬шается из-за нежной любви и глубокого уважения к гордой, милой жене Калампыр. Конец его колебаниям положил случай. В гостях в соседнем ауле его обозвали шутя «кубасом» буквально «голый череп»— оскорбительное слово для бездетных. Обиженный и опечаленный Сарсенбай твердо решил жениться вторично. Получив согласие родственников, влиятельных людей своего аула, жены Калампыр, он берет в жены четырнадцатилетнюю Шолпан, которая рожает дочь — Жамал. В романе подробно описывается воспитание Жамал, нежность родителей, детские и юношеские годы умной и красивой девушки. У казахов национальный обычай — в детстве и отрочестве дочь балуют, она свободна от строгих запретов, считается гостьей в отчем доме. В произведении просматривается интересный социальный фон: аул, его устройство, уклад, быт, выборы волостных управителей, народных судей, страсти вокруг этого, обострение взаимоотношений и т. Но главное для М. Дулатова — образ женщины, живущей в ожидании счастья, ищущей в жизни чего-то необычного, активно вступающей в жизнь. АШЫҚ САБАҚТЫҢ ӘДІСТЕМЕЛІК ӘЗІРЛЕМЕСІ Пәні бойынша: «Қазақ әдебиеті» Мамандығы: «Негізгі орта білім беру» Топ: НОБ-116 Тақырыбы:М. Дулатовтың «Бақытсыз Жамал» романы Дайындаған оқытушы: Т. Абрарова Өткізу мерзімі: Дата проведения: 20. Сабақтың мақсаты: Білімділік: Міржақып Дулатовтың «Бақытсыз Жамал» романының тақырыбын, идеялық мазмұнын таныту. Дамытушылық: студенттердің танымдық, шығармашылық қабілеттерін дамыту, ынтасы мен қызығушылығын, логикасын жетілдіру, сыни тұрғыдағы көзқарасына еркіндік беру. Тәрбиелік: студенттердің бойына рухани адамгершілік қасиеттерді ұялату, төл әдебиетке деген сүйіспеншілігін тәрбиелеу. Білім беру бағдарламасы мен стандарттағы жоспарланған құзыреттері: Өзіне қажетті ақпаратты іріктеп алып, өңдеп, өзгелерге түсінікті етіп жеткізе білу. Алған білімдерін игеру, жобалау, құрастыру, зерттеу және шығармашылықпен қолдана білу тәсілдерін меңгеру. Оқу нәтижелері: біледі: ақын-жазушылардың өмірін, қөркем шығарманың негізгі мазмұнын, идеясын, тақырыптық мәнін. Көркем бейнелі сөздерді орынды қолданып, жазба жұмыстарының түрлерін орындай білу. Сабаққа керекті құрал-жабдықтар: Арнайы слайдтар, постер, маркерлер, кестелер, шарлар, бағалау парағы. Пәнаралық байланыс: Қазақстан тарихы, қазақ тілі, география Сабақтың құрылымы: 1. Ұйымдастыру кезеңі - 2 минут 2. Топқа бөлу - 2 минут 2. Үй жұмысын тексеру - 5 минут 3. Оқытушының кіріспе сөзі - 3 минут 4. Жаңа сабақты түсіндіру - 10 минут 5. «Бақытсыз Жамал» романына талқылау, тұжырымдау, салыстыру - 14 минут. Миға шабуыл тыңдау арқылы анықтау , 6- минут 7. Мағынаны ажырату тақтада талдау , 3- минут 9. Сергіту сәті «Ауадағы сұрақ» 5- минут 10. Талдау жұмысы: «композициялық сюжеттік талдау» - 6 минут 11. Сабақты бекіту 15 -минут 12. Рефлексия 2 минут 13. Үй тапсырмасын беру 2-минут 14. Кері байланыс 2 -минут 15. Студенттердің білімін бағалау 3-минут Сабақ барысы: 1. Ұйымдастыру кезеңі 2 минут 1. Жақсы сөздерді еске түсірейік, Жалғастырыңдар: Кел, балалар, оқылық.... Мақал-мәтелдер арқылы 3 топқа бөлінеді. Саны бар мақал түскен студент бірден топ басшысы болып сайланады. Үй тапсырмасын 5 минут Міржақып Дулатов өмірі мен шығармашылығы студенттердің білімдерін жинақтау үшін «Жылдар сөйлейді» жарысын ұйымдастыру. Бағалау парақшасында топ басшысы бағалайды. Осында ұлт зиялыларының ұзтазы Ахмет Байтұрсыновпен кездеседі 4. » атты тұңғыш өлеңдер жинағы жарық көреді 6. Байтұрсыновпен бірге «Қазақ» газетінде жұмыс жасайды 7. Оқытушының кіріспе сөзі 3 минут Қазақ әдебиетіндегі таза көркем проза үлгісінде туған тұңғыш роман- « Бақытсыз Жамал» романы 1910 жылы Қазан қаласында басылып шықты. Ахмет Байтұрсынов : «Біздің арамызда қазақша бірінші роман жазған Міржақып Дулатов болды» деп алғаш пікір айтқан, романды бағалаған. Бүгінгі сабағымыздың тақырыбы: «Бақытсыз Жамал» романы. Мақсаты: «Бақытсыз Жамал» романының тақырыбын, идеялық мазмұнын білу. Өмірде болған, не болуға тиіс күрделі құбылыстар мен келелі оқиғаларды, алуан-алуан адам тағдыры мен заман шындығын көлемді, ұзақ мерзімді оқиғаларды арқау етіп, адам өмірін ағымдағы сан алуан құбылыстармен тұтастыққа, мейлінше жан жақты көрсетеді. Түрі: Трагедиялық шығарма Тақырыбы: Әйел теңсіздігі Идеясы: Романның өлеңмен жазылған сөз басында: Жамалдың жайын жаздық бұл кітапта, Бақытсыз бір қыз екен осы шақта. Біреуге хас нәрсе емес, һәм болған іс, Жайылған бұл бір ғұрып һәр қазақта. Айырсын оқушылар мағынасын, Жай ғана хикая деп қарамасын. Роман екі сюжетте көрініс табады. Бірінші-Жамал мен Ғалидің кездескен сәттерін, сырласып, бір-біріне берік сенісіп, бір-бірін тең тұтып, бағалап , сүйіп қосылмақ болған жандар екенін, өздерінің бақыты үшін күреске бел байлап жолға шыққан тұстарын М. Дулатұлы жылы сезіммен тебірене жазғандығы. Екіншісі- Ғалидің кенеттен ауруынан бастап, ғашығынан айырыларын сезінген Жамалдың көзінен қанды жастар төгіліп, ас ішпей, кірпік қақпай зор қасіретке кірісуі суреттелген. Крестьянский начальник ІІ бөлім. Үмітсіз -шайтан ІІІ бөлім. Еркек балаша киінген Жамал ІV бөлім. Жамалдың молдадан дәріс алуы V бөлім. Байжан мен Сәрсембайдың құда болуы VІІ бөлім. Басындағы бағы жоқ Жамал VІІІ бөлім. Ғали мен Жамалдың кездесуі ІХ бөлім. Ғали мен Жамалдың арасындағы ғашықтық сезім Х бөлім. Қос ғашықтың қол ұстасып қашуы ХІ бөлім. Ел ішіндегі дау ХІІ бөлім. Жас ғұмырдың сөнуі ХІІІ бөлім. Жамалдың көрген қорлығы 5. Үш топ берілген кесте бойынша жұмыстарын талқылап қорғайды. Талқылау кестесі Шығарманың тақырыбы Талқылау «Бақытсыз Жамал» романы Негізгі кейіпкер Тақырып Әрекет Осы әрекетке итермелеген нәрсе Жазалаушы тарап Олардың бойындағы қасиет Шығарманың аяқталуы ІІ топ. Тұжырым кестесі Кейіпкердің аты Мінездеме Кейіпкер әрекетіне баға Жамал Ғали Сәрсенбай Байжан Шолпан Жұман ІІІ топ. Ол үшін тірек —сызбаға сүйене отырып, өзіміз іздеген тың деректермен толықтырайық. Оқиға болған кезең «Бақытсыз Жамал» 4. Жас ғұмырдың сөнуі 3. Сергіту сәті «Ауадағы сұрақ» 3 минут. Әр топқа топ басшылары шар лақтырады. Қағып алған шардағы сұраққа жауап береді. Ауыл өмірі қай жерде өтеді? Сәрсенбай шаңырағына шыр етіп дүниеге келген сәбидің есімі? Жамалдың анасының есімі кім? Жамалдың оқытушысының есімі кім? Ғазиз есімді жігіт қай қалада білім алған? Сәрсенбай өз қызын қай байдың ұлына ұзатады? Байжанның ұлының есімі және жасы нешеде? Жұман , жасы-17 10. Жұманды ауылда қалай атайды? Сәрсенбай қызын Байжанның баласына не үшін ұзатады? Жамал жиын- тойда қандай жігітті кездестіреді? Қос ғашық бір- біріне не арқылы сезімдерін жеткізеді? Романдағы жағымсыз кейіпкерді ата? Жұман, Байжан, Сәрсенбай 16. Романдағы ең басты кейіпкер кім? Роман қай жылы жарық көрді? Роман қай қалада басылып шықты? Ғали Жамалды алып қашып кімнің үйінде паналайды? Жамал қай мезгілде үйінен қашып шығады? Жамал қандай рудан шыққан? Сәрсенбайдың екінші әйелінің есімі? Дулатов қай жылы дүниеге келген? «Қазақ жерлері», «Таза бұлақ», «Шәкірт» 29. Қиын қыстау кезінде қызы үшін шырылдап, отқа түсетін жан? Байжан қандай мінезді адам? Композициялық - сюжеттік талдау: 5 -минут Интербелсенді тақтада талдау. Оқиғаның басталуы: Ел жағдайы, заман көрінісі Дамуы: Сәрсенбайдың бір перзентке зар болып , Жарасбай молданың қызы Шолпанды айтттыруы Жамалдың дүниеге келуі, ерке өсуі, оқуы Шиеленісуі: Сәрсенбайдың елдің сөзіне еріп, билікке таласқа түсуі Билік үшін Байжанмен құдаласуы Жамалдың Байжанның баласы Жұманды ұнатпауы, қайғыруы Жамал мен Ғалидің бірін- бірі сүюі, көңіл қосуы Шарықтау шегі: Ғалидің Жамалды алып қашуы Ғалидің кенеттен ауырып , қайтыс болуы Жамалдың еріксіз Жұманға тиюі, бақытсыз өмірі Аяқталуы: Жамалды Жұманның қорлығына шыдамай, қалаға қашпақ болып, боранды түнде үсіп өлуі. Үй тапсырмасын беру 2-минут : ІІІ деңгей: шығармаға жоспар құру ІІ деңгей: көркемдеуіш құралдарын табу І деңгей: «Азаттықты аңсаған Жамал» тақырыбында шығарма жазу. Кері байланыс 2 минут : стикерде тілектері мен ұсыныстарын арнайы « Мәуелі ағашқа» жапсырып қалдырады 2-минут 14. Студенттердің білімін бағалау 3 минут Топ басшысы өз тобындағы студенттерді бағалайды, сабақ соңында толық бағаларын оқытушы толықтырып журналға қояды. Бағалау парақшасы: Жеке дара ұпай саны бойынша 12-15 ұпай жинаған оқушылар «5» деген бағамен, 6-11 ұпай жинаған оқушылар «4» деген бағамен, 3-5 ұпай жинаған оқушылар «3» деген бағамен бағаланады. Топпен жұмыстағы ұпай санымен оқытушы толықтырып толық бағасын журналға қояды.
Если вы нуждаетесь в чем-нибудь, то прочтите суру «Аль-Фатиха» от начала до конца, и Всевышний Аллах даст вам помощь, если пожелает Есть еще несколько хадисов, где показываются достоинства чтения суры «Аль-Фатиха». Когда на бис повторно пела «Кара торгай», на концерт приехал М. В лагерном лазарете на станции. Обиженный и опечаленный Сарсенбай твердо решил жениться вторично. Ел ішіндегі дау ХІІ бөлім. Дулатова тесно связаны с партией «Алаш» и правительством «Алаш Орды». Активно сотрудничал в 1911 году Миржакып и в первом казахском журнале, где появились его рассказы и стихи. Қалғанша жарты жаңқам мен сенікі, — Пайдалан шаруаңа жараса, Алаш! Нам нужна такая направленность общественного мышления, которая основывается на прочных духовных началах. Дулатов «Бақытсыз Жамал» романын жазу үстінде қазақтың өзіне дейінгі дәстүрлі әдебиетіне сүйенген. Получив согласие родственников, влиятельных людей своего аула, жены Калампыр, он берет в жены четырнадцатилетнюю Шолпан, которая рожает дочь — Жамал. В своей статье «Закон от 3 июля и казахи» Дулатов подверг критике это решение как несправедливое.