Біз сізді жарқын әлемге жетелейміз! Бізге қосыл!
Қазақстан Республикасы құрылған кезден бастап бірталай құқықтық актілер қабылданып, жаңа мемлекеттің заңды негізін қалай бастады. Сонымен, шарт-оның тараптарының арасындағы дербес еркінің актісі, бірнеше құжатпен бекітілген болса да, өзара келісімі болып табылады.
Жердің білігі орбита кеңістігіне орналасқан 66,5ғ 9. Солтүстік Американың Ұлы көлдерінің жүйесіне кіретін көлі Онтарио 743.
Біз сізді жарқын әлемге жетелейміз! Бізге қосыл! - Үстірт қыратының биік ең жері: Мұзбел 509. Ру әдетғұрыптарын сақтау, орындау - міндет пе әлде кұқық па деген сауал ру мүшелерінің ойына кіріп те шықпайтын.
Географиялық алаң сыныптан тыс сабақ Тақырыбы: Географиялық алаң. Оқушылар дүниетанымын кеңейту; Жаңаны білуге қызықтыру; 2. Картамен жұмыс жасай білу дағдыларын қалыптастыру; 3. Географиядан алған білімдерін ортаға салу. Қолданылатын құрал - жабдықтар: Интерактивті тақта, слайд, карта, кестелер. Бағалау жетондары: Көк жетон - 1 ұпай. Сары жетон - 3 ұпай. Қызыл жетон - 10 ұпай. Ойынның жүру барысы: І. Ұйымдастыру бөлімі: Оқушыларды топтарға бөлу, белгіленген орындарына отырғызу, әділ - қазылар алқасын белгілеу, барлық қатысушылардың назарын аудару. Кіріспе бөлім Мұғалімнің кіріспе сөзі: Ойынның мақсаты мен шарттары мен, ойынға қатысатын топтар мен әділ - қазылар құрамы мен таныстыру. Жауап тез -тез берілу керек. Меркурий 2 Жер шары бетінің жалпы ауданы. Пекин 5 Жер бетінің ауа қабаты. Анд 8 География ғылымының атасы атанған грек оқымыстысы. Эратосфен 9 Тіршілік қабаты биосфера 10 Ең алғаш глобусты кім ойлап тапқан? Тропосфера 12 Жер серігі. Хантәңірі 14 Қазақстан жер көлемі бойынша нешінші орында? Экватор 16 Экваторды екі рет кесіп өтетін өзен. Конго 17 Жер бетіндегі ең ірі құс. Пиранья ІІ топтың сұрақтары. Жер 2 Дүниежүзілік мұхиттың жалпы ауданы. Мұхит 5 Жер бетіндегі су қабаты. Черапунджи 8 Жердің шар тәрізді екенін іс жүзінде дәлелдеген саяхатшы. Магеллан 9 Дүние жүзіндегі ең ұзын өзен. Ніл 10 Жол деген мағынаны білдіретін араб сөзі. Азимут 11 Американы ашқан кім? Христофор Колумб 12 География ғылымы ең алғаш қай мемлекетте пайда болды? Грекияда 13 Қазақстанның ең төмен нүктесі. Қарақия ойысы 14 Жерінің көлемі жағынан дүние жүзінде ең ірі мемлекет. Ресей 15 Муссон деген не? Амазонка 17 Қалталы аю. Париж 19 Әлемдегі ең үлкен жылан. Анаконда 20 Қазақтың тұңғыш географы. Шоқан Уалиханов 3 тур: «Елтану» ойыны Әрбір топқа тақтада 3 елдердің мемлекеттік тулары және сол елдерге қатысты нысандар беріледі. Әрбір топ интерактивті тақта құралдарын пайдалана отырып оларды бір - бірімен сәйкестендіруі керек. Уақыты 30 секунд, түгел дұрыс орындаса 3 ұпай. » Бір елдің сипаттамасы беріледі, сол бойынша елді картадан тауып көрсетулері керек. Ойлануға 1 минут, дұрыс жауап 10 ұпай. І топқа: Бұл дамушы елдің аумағы екі дүние бөлігінде орналасқан. Ел халқының көп бөлігі әлемдегі ең белгілі өзеннің аңғары мен атырауында тұрады. Ел астанасы - материктегі аса ірі агломерациялардың бірі. Тарихи - мәдени ескерткіштер мен рекреациялық ресурстарға бай болуы себепті туризм халықаралық дәрежеде дамыған. Ел аумағында мұнай өндіріледі. Жергілікті халық негізінен ауыл шаруашылығымен айналысады. Мақта - ел экспортының маңызды бөлігінің бірі. Бірінші көмек: Африка мен Азия дүние бөлігінде орналасқан. Екінші көмек: Пирамидалар елі. Үшінші көмек: Жерорта теңізінің оңтүстігінде орналасқан. Ел Солтүстік теңіз жағалауында орналасқан. Өнеркәсіптегі жоғарғы технология салаларының үлесі жөнінен дүние жүзінде Жапониядан кейін 2 орын алады. Ауыл шаруашылығының басты саласы - көкөніс және жеміс - жидек өсіру. Мал шаруашылығының негізі - сүтті сиыр өсіруге маманданған. Дүние жүзіне әйгілі қара ала сиыр тұқымы өсіріледі. Бірінші көмек: Мұнда сиырға арнап ескерткіш қойылған. Екінші көмек: Бұл елді гүлдердің отаны деп атайды. Үшінші көмек: Бұл елді екінші атауымен Голландия деп те атайды. Жауап: Нидерланд 5 тур: «Ойлан тап» ойыны «Ойын толқын жатқандай асып - тасып, Біреу мығым, біреулер шалыс басып, Бұл ойыннан өтеді ғұлама ойлар, Жеңсең де, жеңілсең де қалма жасып. » - дегендей «Ойлан, тап! Ойын шарты экраннан «Әлемнің кереметтері», «Қорық» суреттері көрсетіліп қысқаша мағұлматтар беріледі, әр топ олардың атын қай жерде орналасқанын айтуы керек. І топқа: Бұл мүсін осы елдің символы және атақты ескерткіші болып табылады. Мүсін өте үлкен, бірнеше бөліктен тұрады, оның бір қолының ұзындығы 2 метр 40 см. Мүсінді бұдан 100 жыл бұрын Парижде жасаған. Одан оны мұхит су жолы арқылы осы елге Франция халқы атынан сыйлық ретінде алып келген. Мүсін қай елде, қай қалада орналасқан, қалай аталады? Жауабы: АҚШ - тың Нью - Йорк қаласында орналасқан, «Бостандық мүсіні» деп аталады. ІІ топқа: Бұл пирамидалар қатар - қатар тізілген төбесі сүйір сарғылт түсті жасанды таулар секілді. Бұл пирамидалар осы ел патшаларының табытханасы болып табылады. Пирамидалар қасында жартастан қашап жасалған денесі арыстан, басы адам бейнесіндегі тас мүсін бар. Ол сенім бойынша «Патшаны күзетіп тұр» мыс. Пирамидалар « Перғаун құдайы — мәңгілік» деген идеяны танытады. Олардың ішіндегі ең алыбы — осы пирамида. Оның биіктігі 447 метр. Бұл пирамидалар ежелгі патшалық дәуіріндегі сәулет өнерінің ең үздігі. Әлемнің жеті кереметінің біріне жатады. Пирамида қай елде, қай қалада орналасқан, қалай аталады? Жауабы: Египет астанасы Каирде орналасқан, Хеопс пирамидасы. І топқа: Әлемдегі ең әсем мұражай. Оны осы ел билеушісі сұлтан — Шах - Джахан өте сұлу әйелі Мумтаз - Махалдың құрметіне, табытхана ретінде, 1630 - 1652 жылдары 22жыл бойы, 20 мың ұстаны жалдап, ақ мрамрдан салдырған. Жауабы: Үндістанның, Агра қаласындағы Таж - Махал мұражайы. ІІ топқа: Бұл қорған 3 - 4 ғасырларда осы елдің солтүстігін жау шапқыншылығынан қорғау мақсатында салынған. Жауабы: Қытайдағы «Ұлы Қытай қорғаны. І топқа: 1927 ж құрылды. Бұл қорық Қазақстандағы ертеден келе жатқан қорық. Оңтүстік Қазақстан облысының Талас Алатауы мен Өгем жотасында 85, 4 мың га - дан астам жерді алып жатыр. Ақсу - Жабағылы ІІ топқа: 1992 ж құрылған қорық Шығыс Қазақстан облысы Глубокое ауданында орналасқан. Алтай тау жүйесінің Қазақстандық бөлігінің солт - батыс жағын, Холзун, Көксу, Иванов жоталарын қамтиды. Батыс Алтай қорығы І топқа: 1984 ж Маңғыстау облысында «Қызыл кітапқа» енгізілген жануарлар мен құстарды сақтап қалу үшін құрылған қорық. Үстірт ІІ топқа: 1998 ж Алматы облысындағы Алакөл жүйесіне енетін көлдерде мекендейтін су құстарын, жануарлар мен өсімдіктерді қорғау мақсатында ұйымдастырылған қорық. Ойлануға 30 секунд, әрбір дұрыс жауапқа 3 ұпай. Толқын, қауіп - қатер, жылдамдық, апатты құбылыс, жер сілкіну. Өзен, теңіз, булану, бұлт, жауын-шашын, күн. «Дүние жүзілік су айналымы» 3. Москва, Дели, Мадрид, Вильнюс, Осло. Гольфстрим, Солтүстік Атлант, Бразилия «Жылы ағыстар» 8. Мариана, Ява, Пуэрто - Рико. Гренландия, Отты Жер, Мадагаскар, Хонсю. Атлас, Аппалач, Анд, Кордильер. «Таулар» ІІ топқа: 1. Тау, су, гүрілдеу, ғажайып көрініс, жыра. Самум, бриз, тайфун, муссон, ураган. Гоби, Сахара, Такла - Макан, Тар. Ганг Ніл, Сырдария, Хуанхэ, Дунай. Байкал Зайсан Балхаш, Эри, Виктория. Рим, Пекин,Париж, Ташкент, Каир. «Бұғаздар» 7 тур: «Интеллектуалды жекпе-жек» капитандар сайысы. Біреуінің жауап бере алмағанына екіншісі жауап беріп ұпайын алуға болады. Тез - тез жауап беру керек. Әрбір дұрыс жауапқа 1 ұпай. Сауд Арабиясы 3 Ең суыққа төзімді құс. Пингвин 4 Ең үлкен мұхит. Ең биік тау көлі. Секвойя 8 тур: Сәйкестігін табыңдар. Арал а Биіктен төмен қарай құлай аққан су. Арасан ә Құрлық үстіне жинақталған мұз. Архипелаг б Айналасын сумен қоршалған құрлықтың кішігірім бөлігі. Шұңғыма в Судың газ күйінен сұйық күйге ауысуы. Сарқырама с Минералды немесе жылы сулар. Шығанақ д Жер бетінде табиғи ойыстарға жинақталған су. Мұздық г Бір-біріне жақын, жалғас аралдар тобы. Көл е Мұхиттардың ең терең жері. Конденсация ж Құрлыққа сұғына енген көл, теңіз, суларының бір бөлігі. Жауабы: 1-б, 2-с, 3-г, 4-е, 5-а, 6-ж, 7-ә, 8-д, 9-в. Түбек а Жер бетіндегі суға толған табиғи ойыстар. Гейзер ә Сыртқы күштердің әсерінен тау жыныстарының өзгеруі. Минерал б Құрлықтың су кеңістігіне терең сұғынып кіріп тұрған бөлігі. Шұңғыма в Судың сұйық күйден газ тәріздес күйге өтуі. Көл с Мезгіл-мезгіл ыстық су мен бу шашып тұратын көз. Бұғаз д Жер бетінде табиғи ойыстарға жинақталған су. Үгілу г Тау жыныстарын құрайтын заттар. Көл е Мұхиттардың ең терең жері. Булану ж Екі жағынан материктердің немесе аралдардың жағалары қысып шектеп тұрған енсіз су айдыны. Жауабы: 1-б, 2-с, 3-г, 4-е, 5-а, 6-ж, 7-ә, 8-д, 9-в. Ғылымның сырын ұғына, Шығыңдар білім шыңына. Ұқыптылық пен зеректік, Жеткізер сіздердей өренді Жеңістің мынау шыңына, - дей отырып сайысымыздың «Ойлы болсаң, озып көр» сайысын бастаймыз. Ойын шарты бойынша әр командаға мақал айтылады, оның жалғасын табу керек және жұмбақ қойылады, жұмбақты шешу керек. Ойлануға 30 секунд, әрбір дұрыс жауапқа 1 ұпай І топқа: Мақал - мәтел Көлдің көркі - құрақ, Таудың көркі — бұлақ. Жұмбақ: Таңмен көзін ашады, Әлемге нұрын шашады. Жұмбақ: Қолы жоқ сурет салады, Тісі жоқ тістеп алады. Аяғы жоқ жүреді, Сылқ - сылқ күледі. Жүрсең де жетпейсің, ұшсаң да жетпейсің. Кең әлемді кернейді, Көзі бірақ көрмейді. Ағашы жоқ ормандар, суы жоқ теңіздер. Мұғалім: Ғылымның сырын ұғына, Шығыңдар білімнің шыңына. Дарындылық пен тапқырлық, Жеткізеді сіздерді, География сырына,- дей отырып сайысымызды аяқтаймыз. Сайыстың қорытындысын шығару; 2. Әділ қазыларға сөз беру; 3. Сайысқа қатысушы топтарды марапаттау.
Көптеген елдер Тынық мұхит қайраңдарынан өндіреді Мұнайды 802. Нектар бермейтін өсімдіктердің екінші тобы насекомдармен тозаңданатын айқын ашық гүлділер. Дүниежүзілік мұхит деңгейінен төмен орналасқан Қазақстанның жері: Каспий маңы ойпаты 507. Жаратылу догматы: ü Құдай дүниені жоқтан жаратты; ü дүниенің жаратылуы Құдайдың қалауының, ерігінің нәтижесі; ü дүние Құдайдың құдіретімен тұр; ü табиғат өздігінен өзін жарата алмайды; ü Әлемдегі жалғыз жасампаздық бастама-Құдай; ü Құдай мәңгі, тұрақты және бәрін білуші; ü нағыз болмыс тек Құдай болып табылады; ü Құдай жаратқан дүние нағыз болмыс емес, ол Құдайдан пайда болған, туынды; ü дүниені Құдай жаратқандықтан, дүние өзіне-өзі ие емес, тұрақсыз, өзгермелі және уақытша; ü Құдай мен Оның жаратқанының арасында шек жоқ, шекара жоқ. «География» ұғымын енгізген Эратосфен 3. Кейіннен оларға ландшафттану, топонимика қосылды. Қазақстандағы ең биік тау Хан-Тәңірі. Іргетастың жасына байланысты Платформалар ежелгі және жас деп бөлінеді. Теорияның мазмұны: адамдардың өздерінің табиғи құқықтары болады бостандық, теңдік, еңбек жасау т. Кейбір жағдайларда табиғи балды өсімдіктер қорына да сүйенеді.