Суперстан: Макал-лакаптар жана накыл сөздөр - Суперстан
Жакшы жигит элин өргө сүйрөйт, жаман жигит элин көргө сүйрөйт. Бай билгенди кул да билет,?
Эшегине жараша чому, төөсүнө жараша кому. Чапчаң ат арышын таштайт, баары бир күлүктөн ашпайт. Бир жолу кечкурун үйүнө келип эшигин тыкылдатыптыр.
Суперстан: Макал-лакаптар жана накыл сөздөр - Суперстан - Артыкча дүңгүрөгөн - Акырында мүңгүрөйт. Санаасы жок сары сууга семирет.
Макал-лакап — адамдардын көп жылдардан бери келе жаткан философиялык ой корутундуларын жыйынтыктап, алардын турмуш тажрыйбаларынын негизинен алынган, рифмалашкан жана ритмдешкен бир же бир нече сүйлөмдө ойду бүтүрө айткан, тарбиялоо максатында колдонулган фольклордук чыгармалар. Макалдар элдин турмуш тажрыйбасынан улам чыкканын, алардын жалпы нравалык функциясы бирдей экенин мына ушундан да байкоого болот. Макалдар фольклордук тексттерде жана бардык эле акын-жазуучулардын чыгармаларында кеңири учурайт жана адам турмушунун бүткүл көрүнүштөрүн өзүнө тема кылып алат. Макал чыгыш тарыхы адам ойлоосу калыптанып, сезим-туюму жетилген эң байыркы доорлорго барып такалат. Ошондой эле учурда айырмачылыктары да бар. Лакаптар уйкаштыкка анчалык муктаж эмес. Тескерисинче, макалдар көбүнчө уйкашталып учкул тизмектелет. Элибизде лакапка өтө жакын макалдар, же тескерисинче, макалдын лакапка айланып калган учурлар арбын. Макал-лакаптар бири-бирине мынчалык жакындашып калышы экөөнүн тең турмуш тажрыйбаларынан келип чыккандыгына байланыштуу. Турмуштан алынып, элестүү сүрөттөлүп, туура айтылышы экөөнүн жалпылыгына жатат. Макал менен лакап турмушта таразаланып калган тажрыйбалар таяныч болуп, ар нерсенин ак-карасы, оң-тетириси сыяктуу эки жагы, же бири-бирине жакын турган эки нерсе салыштырыла, көп учурда жупташа учкул тизмектелет. Элдик ырлардагы, эпостордогу таамай чыккан элестүү саптар, кеп туюмун чечмелеген чечен, сөзмөр, шайыр адамдар же элдик ырчылардын айтыштарындагы учкул саптар, таамай салыштыруулар өзүнөн өзү эле катары менен айтылып калат. Биринчиден, кайсы бир учурда болгон болсо да, чыгыш тарыхы көмүскөдө калып, окуянын өзү эмес, окуянын натыйжасы гана жыйынтыкталат. Ушул жагынан лакапка жакындап, маанилеш болуп кетет. Ошентип, адамдын жашоо-тиричилигинде айныксыз далилденген бардык натыйжалардын, көз караш, ой-пикир, корутундулардын тарбиялык мааниде, элестүү, төп, ары кыска, учкул тизмектелип накыл сөзгө айланып айтылышын — макалдар дейбиз. Ал эми лакаптын чыгыш жөнү, тарыхы, кимге багытталганы ачык эле белгилүү. Кээде адамдардын жүрүм-турум мүнөздөрүндөгү, турмушта көп учураган күлкүлүү, адаттан тыш көрүнүштөр лакап болуп айтылып калат. Элдик эпос, жомоктордогу, же жай турмуштагы калкка аябай алынып кеткен кызыктуу окуялар, каармандардын кулк-мүнөзү лакапка айланып кетет. Демек, адамдардын жүрүм-туруму, кулк-мүнөзүндө кездешкен, же турмушта арбын учураган күлкүлүү, келекелүү, ошондой эле адаттан тыш көрүнүштөргө, болбосо учурдагы окуя, жагдайга карата айтылып калган элестүү тизмектер — лакаптар. Макал-лакаптар адамдын ой-кыялы жеткен бардык көрүнүш, мезгил, мерчемдерди тегиз камтыйт. Түп районунун сайты Кыргызстандын элет элинин билим деңгээлин жогорулатуу жана кыргыз тилин өнүктүрүүгө салым кошуу максатында жасалган жана сайттагы маалыматтар Кыргызстан интернет колдонуучулар тарабынан берилип, жеке жана билим алуу коммерциялык эмес максатында гана колдонулушу мүмкүн. Эгер Сиз сайттагы кайсы бир материалдарга карата өзгөчө укукка ээ болсоңуз жана ал маалыматтардын сайтта жайгашуусун каалабасаңыз, маалыматты сайттан өчүрүү тууралуу билдирүүнү тезинен support tyup. Автордук макалаларды башка сайттарга, социалдык-тармактарга толугу менен жайгаштырууга тыюуу салынат. Кайсы бир маалыматты интернет тармагында колдонуу алында бизге билдирүү жөнөтүңүз. Биз автордук укуктарды текшерип анан жооп беребиз.
Булар болсо - адам пендесинин. Ыр - гүлдөн жасалган терезе. Тилден бал да тамат, уу да тамат. Жакшы - эл камын ойлойт, жаман. Барга бар дүйнө, кедейге кем дүйнө. Кыңыр иш - кырк жылдан кийин билинет. Ачуу сөз — жылаандын зары, Таттуу сөз — жүрөккө дары. Башыңда - калдайган селде, анан кат тааныбайм дейт!