Τμήματα ψυχοδράματος στην Ελλάδα: Επιλογές, επίπεδα και εγγραφή

Το ψυχόδραμα έχει ριζώσει πια στην Ελλάδα, όχι μόνο ως μια ζωντανή μορφή ομαδικής ψυχοθεραπείας, αλλά και ως εκπαίδευση με σαφή δομή, στάνταρ δεοντολογίας και προοπτικές επαγγελματικής εξέλιξης. Όποιος έχει καθίσει σε κύκλο ψυχοδράματος γνωρίζει ότι η εμπειρία δύσκολα περιγράφεται με θεωρητικές έννοιες. Θα θυμηθεί όμως τις καρέκλες που μετακινούνται μέχρι να βρουν το σωστό ρόλο, τη στιγμή που η σκηνή γεμίζει με σύμβολα της εσωτερικής ζωής, και την ανακούφιση όταν μια αλήθεια ειπωθεί με σώμα και φωνή, όχι μόνο με λέξεις.

Σε αυτόν τον οδηγό θα δούμε τις τρέχουσες επιλογές για τμήματα ψυχοδράματος στην Ελλάδα, τα επίπεδα κατάρτισης, τις διαδικασίες εγγραφής, τι περιλαμβάνει η πρακτική, πότε ταιριάζει το ψυχόδραμα online και πώς να υπολογίσετε το κόστος χωρίς εκπλήξεις. Θα βρείτε επίσης χρήσιμες αναφορές σε όρους όπως ΨΥΧΟΔΡΑΜΑ ΨΥΧΟΚΙΝΗΣΗ, τεχνικές και ασκήσεις, αλλά και ρεαλιστικές προσδοκίες για την ψυχοθεραπευτική πορεία.
Τι είναι το ψυχόδραμα στην πράξη
Το ψυχόδραμα είναι μια μορφή ομαδικής ψυχοθεραπείας που θεμελίωσε ο Jacob L. Moreno στις αρχές του 20ού αιώνα. Συνδυάζει δράση, ρόλους και δημιουργικότητα για να φωτίσει βιώματα που συχνά μένουν ασαφή όταν μιλάμε μόνο γι’ αυτά. Η σκηνή γίνεται ασφαλής τόπος όπου δοκιμάζεις νέους ρόλους, επιστρέφεις σε παλιές σκηνές με νέους συμμάχους, συνομιλείς με εσωτερικές φωνές και ξαναγράφεις σενάρια που σε περιορίζουν.

Στην ελληνική πραγματικότητα, ο όρος Ψυχόδραμα ψυχοθεραπεία αφορά τόσο την ομαδική διαδικασία όσο και την ατομική ψυχοδραματική συνεδρία. Η διαφορά με άλλες προσεγγίσεις δεν κρύβεται σε μια θεωρία, αλλά στο ότι το σώμα, η φωνή και ο χώρος συμμετέχουν. Αυτό που λέγεται «Ψυχοκίνηση» ή Ψυχόδραμα Ψυχοκίνηση περιγράφει ακριβώς αυτή την κίνηση του ψυχικού υλικού στο σώμα και στο χώρο, με απλά, βιωματικά μέσα.

Παράδειγμα από πρακτική: ένα άτομο που δυσκολεύεται να θέσει όρια ζητά σε δύο μέλη της ομάδας να εκπροσωπήσουν τον «Φόβο» και τη «Σταθερότητα». Με αλλαγή ρόλων, ακούει τη Σταθερότητα να μιλά μέσα από τη δική του φωνή. Η οπτική γωνία μετα shift ρεί. Όταν επιστρέφει στη θέση του πρωταγωνιστή, η φράση «θέλω να σταματήσεις» βγαίνει πιο καθαρά και ζυγισμένα. Αυτή είναι η δύναμη της δράσης.
Ποια τμήματα ψυχοδράματος θα βρείτε στην Ελλάδα
Η αγορά είναι ενεργή και διαφοροποιημένη. Υπάρχουν ομάδες στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη και σε αρκετές πόλεις, ενώ τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί και σταθερά τμήματα ψυχοδράματος online για όσους ζουν εκτός μεγάλων αστικών κέντρων ή στο εξωτερικό. Οι παρεχόμενες δομές συνήθως χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: ομάδες προσωπικής ανάπτυξης, θεραπευτικές ομάδες και εκπαιδευτικά προγράμματα για επαγγελματίες.

Στην κατηγορία προσωπικής ανάπτυξης, ο στόχος είναι η αυτογνωσία, η ενίσχυση της αυθορμησίας και της δημιουργικότητας, η βελτίωση σχέσεων και η επεξεργασία θεμάτων που απασχολούν τον καθένα. Οι θεραπευτικές ομάδες, που συχνά τις συμπληρώνει ατομική ψυχοθεραπεία, εμβαθύνουν σε συγκεκριμένες δυσκολίες όπως πένθος, αγχώδεις διαταραχές, σχέσεις εξάρτησης ή οικογενειακά τραύματα. Τα εκπαιδευτικά τμήματα απευθύνονται σε ψυχολόγους, ψυχοθεραπευτές, συμβούλους, εκπαιδευτικούς, επαγγελματίες υγείας και όσους θέλουν να ειδικευθούν στις τεχνικές ψυχοδράματος ή να λάβουν πλήρη εκπαίδευση.

Στην Αθήνα λειτουργούν πολλά εργαστήρια, κέντρα και ινστιτούτα με ετήσιες ομάδες και θεματικά σεμινάρια. Ο όρος ΨΥΧΟΔΡΑΜΑ ΑΘΗΝΑ ή Ψυχόδραμα Αθήνα στις αναζητήσεις θα σας φέρει μπροστά σε σταθερούς φορείς με πολυετή παρουσία. Η Θεσσαλονίκη και η Πάτρα διαθέτουν επίσης δίκτυα. Αν μένετε σε νησί ή στην επαρχία, αναζητήστε τμήματα ψυχοδράματος που διοργανώνουν διήμερα ή τριήμερα σεμινάρια ανά μήνα, καθώς και υβριδικά σχήματα που συνδυάζουν δια ζώσης και διαδικτυακές συναντήσεις.
Επίπεδα: από τον βιωματικό κύκλο μέχρι την πλήρη εκπαίδευση
Οι περισσότερες δομές προσφέρουν διαβαθμισμένη πορεία. Στην αρχή, ο ενδιαφερόμενος μπαίνει σε ένα βιωματικό τμήμα ψυχοδράματος διάρκειας ενός εξαμήνου ή ενός έτους. Εκεί η έμφαση είναι στην προσωπική εργασία και στη μελέτη βασικών εννοιών με απλή γλώσσα. Μαθαίνει τις θεμελιώδεις τεχνικές όπως ο διπλασιασμός, η αντιστροφή ρόλων, ο καθρέφτης, τα καινούργια ρόλες. Εξοικειώνεται με τη δομή της συνεδρίας και την ασφάλεια του πλαισίου.

Το επόμενο επίπεδο, για όσους θέλουν να εμβαθύνουν, περιλαμβάνει σεμινάρια με θεματικές: ψυχόδραμα στην οικογένεια, ομαδική δυναμική, ηθική και δεοντολογία, ψυχοκοινωνικά δράματα σε οργανισμούς, ψυχόδραμα σε σχολεία. Σε αυτό το στάδιο εμφανίζεται και η πρακτική παρατήρηση με εποπτεία. Κάποια ινστιτούτα εντάσσουν και κύκλους ΨΥΧΟΔΡΑΜΑ ΨΥΧΟΚΙΝΗΣΗ για να αναπτυχθεί η σωματική επίγνωση και η σχέση χώρου-πράξης.

Η πλήρης εκπαίδευση στο ψυχόδραμα, όταν είναι δομημένη με διεθνή κριτήρια, εκτείνεται συνήθως σε 3 έως 5 έτη, αναλόγως του φορέα, του ρυθμού συμμετοχής και των προϋποθέσεων εισαγωγής. Περιλαμβάνει συγκεκριμένο αριθμό ωρών βιωματικής εμπειρίας ως μέλος ομάδας, θεωρητική κατάρτιση, πρακτική άσκηση με συμπληρωματική εποπτεία, προσωπική ψυχοθεραπεία και τελική εργασία. Εδώ ο στόχος δεν είναι μόνο η τεχνική επάρκεια, αλλά και η ώριμη στάση του επαγγελματία, η ευαισθησία στην ισχύ των ρόλων, ο σεβασμός στα όρια και η συνέπεια στο πλαίσιο.
Τι περιμένει ο συμμετέχων στη δομή μιας συνάντησης
Κάθε ομάδα λειτουργεί με σταθερό ρυθμό που προάγει την εμπιστοσύνη. Η Ψυχόδραμα διαδικασία περιλαμβάνει τρία μέρη: προθέρμανση, δράση και μοίρασμα. Στην προθέρμανση καλλιεργείται η συνδεσιμότητα, από απλές κινήσεις και ασκήσεις γνωριμίας μέχρι στοχευμένες ψυχοδραματικές ασκήσεις που αναδεικνύουν θέμα. Η δράση εστιάζει σε έναν πρωταγωνιστή ή σε μικρο-σκηνές με περισσότερα πρόσωπα, και αξιοποιεί τεχνικές όπως το διπλό, η αντιστροφή ρόλων και ο καθρέφτης. Στο μοίρασμα, τα μέλη μιλούν από προσωπική θέση, όχι με συμβουλές ούτε ερμηνείες, ενισχύοντας το βίωμα της κοινότητας.

Η λεπτομέρεια κάνει τη διαφορά. Σε μια συνάντηση που ξεκίνησε με άσκηση θέσεων στον χώρο, ένα μέλος ένιωσε ότι «δεν υπάρχει καρέκλα για μένα». Το ανασηκώσαμε ως εικόνα και έγινε σκηνή. Όταν το ίδιο άτομο στο τέλος πρόσθεσε μια καρέκλα δίπλα στην ομάδα, χωρίς να μιλήσει, η κίνηση αυτή έφτανε. Αυτές οι μικρές μετατοπίσεις, που γεννιούνται μέσα από Τεχνικές ψυχοδράματος, αλλάζουν την καθημερινότητα.
Τεχνικές και ασκήσεις που συναντάμε συχνά
Οι τεχνικές δεν αποτελούν τρικ, είναι εργαλεία σχέσης. Η αντιστροφή ρόλων διδάσκει ενσυναίσθηση και καθαρή θέση. Ο καθρέφτης δείχνει πώς μας βλέπουν οι άλλοι, χωρισμένο από την αυτοκριτική. Το διπλό, ίσως η πιο τρυφερή τεχνική, βάζει μια φωνή δίπλα μας να δοκιμάσει λέξεις που δυσκολευόμαστε να εκφράσουμε. Όταν η φράση δεν ταιριάζει, ο πρωταγωνιστής τη διορθώνει και η αλήθεια του ακούγεται.

Οι Ψυχόδραμα ασκήσεις για προθέρμανση έχουν στόχο να συνδέσουν σώμα, σκέψη και συναίσθημα. Μπορεί να είναι κινήσεις στον χώρο, σκίτσα ρόλων, μικρός αυτοσχεδιασμός, logbook ρόλων με λέξεις-κλειδιά, ή μια «άσκηση καρέκλας» όπου ο κάθε ρόλος παίρνει θέση. Σε πιο προχωρημένα επίπεδα, δουλεύουμε με sociometry για να διερευνήσουμε τις έλξεις και αποκρούσεις στην ομάδα, και με σκηνές από τη βιογραφική ιστορία, όπου η επεξεργασία γίνεται προσεκτικά με πολυεπίπεδη εποπτεία.
Ο ρόλος του συντονιστή και το αποτύπωμα της ομάδας
Το ψυχόδραμα Η πρωτότυπη πηγή https://danaichor.blogspot.com/ δεν είναι αυτοσχέδιο θέατρο. Είναι ψυχοθεραπευτική εργασία, όπου ο συντονιστής κρατάει το πλαίσιο, την ασφάλεια, τον ρυθμό και τη δεοντολογία. Εργάζεται με σεβασμό στη σιωπή όσο και στη δράση, δίνει χώρο στις αντιστάσεις, θυμάται ότι κάθε ρόλος κουβαλάει μια ιστορία. Έχει σημασία η εκπαίδευση, η εποπτεία και η επαγγελματική του ταυτότητα. Οι Ψυχόδραμα ψυχολόγοι, όπως και άλλοι επαγγελματίες ψυχικής υγείας, χρειάζεται να λειτουργούν με σαφή όρια: εχεμύθεια, συναίνεση, διαχείριση κρίσεων, παραπομπές όταν η συνθήκη το απαιτεί.

Η ομάδα, από την πλευρά της, είναι θεραπευτικός παράγοντας. Προσφέρει καθρέφτες, ρόλους, αντοχή και χιούμορ. Στις λίγες φορές που μια ομάδα δεν «δένει», ο συντονιστής θα δουλέψει με τη δυναμική ή θα προτείνει μετακίνηση. Αυτό δεν είναι αποτυχία, είναι αναγνώριση ότι κάθε σύστημα έχει τη δική του ζωή.
Ψυχόδραμα Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Ελλάδα: τι ισχύει σήμερα
Στην Αθήνα θα βρείτε ετήσιες ομάδες, εισαγωγικούς κύκλους, σεμινάρια Σαββατοκύριακου και μακρόπνοα προγράμματα εκπαίδευσης. Υπάρχουν φορείς που ειδικεύονται στο Ψυχόδραμα ψυχοθεραπεία, άλλοι που συνδυάζουν Ψυχοκίνηση, Playback Theatre ή δράσεις σε εκπαιδευτικούς οργανισμούς. Η Θεσσαλονίκη διατηρεί ενεργή κοινότητα, με συνεργασίες και φιλοξενούμενα εργαστήρια από την Αθήνα ή το εξωτερικό. Πόλεις όπως η Πάτρα, το Ηράκλειο, τα Ιωάννινα οργανώνουν περιοδικά κύκλους. Τα τελευταία χρόνια άνοιξαν ΨΥΧΟΔΡΑΜΑ ΔΑΝΑΗ ΧΟΡΟΜΙΔΟΥ http://www.bbc.co.uk/search?q=ΨΥΧΟΔΡΑΜΑ ΔΑΝΑΗ ΧΟΡΟΜΙΔΟΥ οι δυνατότητες με υβριδικά μοντέλα, που επιτρέπουν συμμετοχή σε τμήματα ψυχοδράματος από αποστάσεις two hundred έως 600 χλμ χωρίς διακοπή της συνέχειας.

Επειδή η αγορά είναι ανοικτή, η ευθύνη επιλογής ανήκει και στον ενδιαφερόμενο. Αναζητήστε ιστορικό φορέα, διαφάνεια στο πλαίσιο, σταθερότητα ημερομηνιών, σαφή παρουσίαση της εκπαίδευσης και της εποπτείας, και ρεαλιστική πολιτική τιμών. Η αναφορά σε ονόματα, όπως για παράδειγμα Ψυχόδραμα Χορομίδου ή Ψυχόδραμα Δανάη Χορομίδου, συχνά παραπέμπει σε συγκεκριμένες σχολές ή δασκάλους με διακριτό ύφος. Επιλέξτε με γνώμονα τη χημεία, το αξιακό πλαίσιο και το επίπεδο επαγγελματισμού.
Πότε ταιριάζει το ψυχόδραμα online
Η εμπειρία δείχνει ότι το Ψυχόδραμα on-line δουλεύει καλά για προθέρμανση, για ομαδικές συνδέσεις, για τεχνικές όπως το διπλό και ο καθρέφτης, και για μικρές σκηνές που δεν απαιτούν εκτενή χωρική διερεύνηση. Εξυπηρετεί επαγγελματίες που ταξιδεύουν, γονείς με περιορισμένο χρόνο ή ανθρώπους με δυσκολία μετακίνησης. Έχει όμως όρια: οι αμιγώς σωματικές διαδικασίες, οι έντονες σκηνές με βαθύ τραύμα, ή οι μεγάλης κλίμακας κατασκευές ρόλων συνήθως γίνονται πληρέστερα δια ζώσης.

Στα υβριδικά σχήματα, η ομάδα συναντιέται δύο φορές τον μήνα online και κάθε τρίμηνο σε ένα δια ζώσης διήμερο. Αυτό δίνει τη δυνατότητα να απορροφηθούν καλύτερα οι κορυφώσεις της δράσης και να ενισχυθεί η συνοχή. Ο συντονιστής χρειάζεται επιπλέον δεξιότητες: ψηφιακή οριοθέτηση, σαφείς κανόνες ιδιωτικότητας, τεχνική υποστήριξη και εναλλακτικά σχέδια όταν η σύνδεση «παγώνει».
Ποιο είναι το κόστος και πώς διαμορφώνεται
Το ΨΥΧΟΔΡΑΜΑ ΚΟΣΤΟΣ εξαρτάται από τη δομή, τη διάρκεια, το επίπεδο και το προφίλ του συντονιστή. Για ομάδες προσωπικής ανάπτυξης διάρκειας 2 έως 3 ωρών, οι τιμές ανά συνεδρία κυμαίνονται συχνά από 25 έως 50 ευρώ ανά άτομο, με μειωμένες τιμές για φοιτητές ή ανέργους. Οι ετήσιες ομάδες εφαρμόζουν μηνιαίες συνδρομές, συνήθως eighty έως a hundred and sixty ευρώ, ανάλογα με τη συχνότητα. Τα διήμερα σεμινάρια τιμολογούνται ανά κύκλο, συνήθως 100 έως 220 ευρώ, ειδικά όταν προσκαλούνται εξωτερικοί εκπαιδευτές. Στην εκπαίδευση, το συνολικό κόστος σε βάθος ετών περιλαμβάνει δίδακτρα, πρακτική, εποπτεία και προσωπική θεραπεία. Για μια πλήρη διαδρομή three έως five ετών, το συνολικό ποσό μπορεί να κινηθεί σε εύρος μερικών χιλιάδων ευρώ, σπασμένο σε ετήσιες δόσεις, πάντα με αποδείξεις και σαφείς πολιτικές ακύρωσης.

Σημασία έχει η διαφάνεια. Ζητήστε γραπτώς τι περιλαμβάνει το ποσό: ώρες διδασκαλίας, εποπτεία, εκπαιδευτικό υλικό, αξιολόγηση, τυχόν πιστοποίηση. Ελέγξτε αν οι συνεδρίες που χάνονται αναπληρώνονται, αν υπάρχει όριο απουσιών, και ποια είναι η πολιτική σε περιπτώσεις ασθένειας ή μετακίνησης.
Ποιοι μπορούν να συμμετάσχουν και τι προϋποθέσεις υπάρχουν
Τα τμήματα ψυχοδράματος είναι ανοικτά σε ενήλικες. Για εφήβους ή παιδιά απαιτούνται ειδικές δομές, διαφορετικό πλαίσιο και εξειδίκευση. Δεν είναι απαραίτητο να είστε «καλοί στο θέατρο». Η δράση στο ψυχόδραμα δεν κρίνεται με αισθητικά κριτήρια, αλλά με βάση τη συναισθηματική αλήθεια και την ασφάλεια. Στην ομαδική εργασία, η εχεμύθεια είναι αδιαπραγμάτευτη. Αν βρίσκεστε σε φαρμακευτική αγωγή ή σε οξεία κρίση, συζητήστε με τον συντονιστή και τον θεράποντα ιατρό για το κατάλληλο πλαίσιο και τον ρυθμό.

Στην εκπαίδευση, συνήθως ζητείται πτυχίο σχετικού ή ανθρωπιστικού κλάδου, προσωπική ψυχοθεραπεία ενός ελάχιστου αριθμού ωρών και μια συνέντευξη. Οι κανόνες διαφάνεια, ασφάλεια, εποπτεία και δεοντολογία αφορούν όλους, ανεξαρτήτως εμπειρίας.
Η εγγραφή βήμα προς βήμα Εντοπισμός τμήματος: αναζητήστε «Τμήματα ψυχοδράματος», «Ψυχόδραμα Ελλάδα» ή «ΨΥΧΟΔΡΑΜΑ ΤΜΗΜΑΤΑ» με αναφορά πόλης, π.χ. «Ψυχόδραμα Αθήνα». Ελέγξτε ιστοσελίδες, προγράμματα, βιογραφικά συντονιστών. Επικοινωνία και ενημέρωση: ζητήστε αναλυτικό πλαίσιο, διάρκεια, κόστος, πολιτικές, επίπεδο ομάδας, μέγιστο αριθμό συμμετεχόντων. Ενημερώστε για τυχόν ειδικές ανάγκες. Συνέντευξη γνωριμίας: οι περισσότεροι συντονιστές προτείνουν μια ατομική συνάντηση. Είναι χώρος αμφίδρομης αξιολόγησης χημείας, στόχων και ορίων. Δοκιμαστική συμμετοχή: αν προσφέρεται, μπείτε σε ανοιχτή συνάντηση ή εισαγωγικό σεμινάριο για να νιώσετε το ύφος ομάδας και συντονιστή. Επιβεβαίωση εγγραφής: συμπληρώστε φόρμα, διαβάστε τον κανονισμό λειτουργίας, τακτοποιήστε τα οικονομικά, λάβετε γραπτή επιβεβαίωση ημερομηνιών. Τι κερδίζει κανείς, τι δυσκολεύει και τι να προσέξετε
Το ψυχόδραμα, όταν γίνεται με ασφάλεια και συνέπεια, προσφέρει στοχευμένα οφέλη. Δημιουργεί χώρο για τη φωνή που λείπει, διδάσκει να κατοικείς στο σώμα σου χωρίς ντροπή, ανοίγει δρόμους σε σχέσεις που έδειχναν αδιέξοδες. Βοηθά να ανακτηθεί ο αυθορμητισμός που χάνεται στις ρουτίνες. Δεν υπόσχεται, όμως, λύσεις σε μία νύχτα. Κάποιες συνεδρίες είναι ήσυχες, άλλες θυελλώδεις. Υπάρχουν περίοδοι στασιμότητας. Οι σκιές αντιστέκονται και καλά κάνουν, γιατί προστατεύουν. Η δουλειά είναι να τιμηθούν και να διαπραγματευτούμε μαζί τους έναν νέο ρόλο.

Προσοχή χρειάζεται όταν βλέπετε υπερβολικές υποσχέσεις, ασαφές επαγγελματικό προφίλ ή πίεση για μακροχρόνια δέσμευση χωρίς δοκιμαστική περίοδο. Επίσης, όταν δεν ορίζονται σαφή όρια: εχεμύθεια, διαχείριση προσωπικών δεδομένων, πολιτική ακυρώσεων, διαδικασίες σε περίπτωση κρίσης. Η σοβαρή δουλειά φαίνεται στον τρόπο που αντιμετωπίζει τα όρια, όχι μόνο στον ενθουσιασμό της δράσης.
Παράδειγμα ροής θεματικού κύκλου
Σε κύκλο «Ρόλοι στην εργασία», η ομάδα ξεκινά με sociometry για να αναδειχθούν οι ρόλοι που κουράζουν. Τρία μέλη δηλώνουν «συνεχής διαθέσιμος», «πυροσβέστης», «ησυχαστής». Η προθέρμανση γίνεται με μικρο-σκηνές 5 λεπτών. Ένας πρωταγωνιστής δουλεύει τη σκηνή «συνάντηση με τον προϊστάμενο». Με αντιστροφή ρόλων, ακούει την ανάγκη της άλλης πλευράς για σαφή όρια χρόνου. Στο κλείσιμο, ο πρωταγωνιστής φεύγει με μία πρακτική πρόταση: κλείδωμα 30λεπτου χωρίς παρεμβολές κάθε πρωί. Στην επόμενη εβδομάδα, αναφέρει ότι εφαρμόστηκε και έκοψε 20 τοις εκατό από τις εκτροπές. Η μικρή αλλαγή ήρθε από μια σκηνή που έδωσε γλώσσα στο αυτονόητο.
Η εκπαίδευση από μέσα: ώρες, εποπτεία, δεξιότητες
Η Εκπαίδευση στο ψυχόδραμα χτίζεται σαν σκαλωσιά. Οι ώρες βιωματικής ομάδας δεν αντικαθίστανται, είναι ο τόπος όπου αισθάνεσαι στο σώμα σου τι ζητάς από τους μελλοντικούς συμμετέχοντες. Η θεωρία δίνει πλαίσιο: ιστορία του ψυχοδράματος, κοινωνιομετρία, θεωρία ρόλων, ομάδες και συστήματα, δεοντολογία. Η πρακτική άσκηση ξεκινά με συν-συντονισμό μικρών τμημάτων, συνεχίζει με σχεδιασμό προθέρμανσης και, σταδιακά, με ανάληψη δράσης υπό εποπτεία. Η εποπτεία είναι καθρέφτης και πυξίδα. Εκεί συζητάς λάθη, διλήμματα, όρια ισχύος, αντιμεταβίβαση. Χωρίς εποπτεία, η εκπαίδευση μένει θεωρητική.

Δεξιότητες που ζητιούνται: ακρόαση χωρίς βιασύνη, ικανότητα να κρατάς σιωπή, καθαρή δομή συνεδρίας, ευελιξία σε απρόοπτα, αίσθηση σκηνικού χώρου, φροντίδα για το σώμα. Όσα μαθαίνεις σε άλλα πεδία, όπως ομαδική διευκόλυνση ή δραματοθεραπεία, μπορούν να εμπλουτίσουν, αρκεί να γνωρίζεις πότε ένα εργαλείο ταιριάζει και πότε όχι.
Συνεργασίες και ειδικές εφαρμογές
Πέρα από τα κλασικά τμήματα, το ψυχόδραμα έχει πολύτιμες εφαρμογές σε σχολεία, ΜΚΟ, κλινικές, οργανισμούς και κοινότητες. Σεμινάρια ψυχοδράματος για εκπαιδευτικούς βοηθούν να διαχειριστούν τάξεις και να δημιουργήσουν χώρους έκφρασης. Σε θεραπευτικές κοινότητες, η ομαδική εργασία με ρόλους στηρίζει τη μετάβαση και την αποφόρτιση χωρίς στιγματισμό. Στους οργανισμούς, τα εργαστήρια ρόλων αποκαθιστούν γέφυρες σε ομάδες που έχουν κουραστεί από παρατεταμένο στρες ή αλλαγές.

Υπάρχουν επίσης κύκλοι που συνδυάζουν ψυχόδραμα με τέχνη, μουσική ή κίνηση. Το ζητούμενο δεν είναι ο επιδεικτικός συγκερασμός, αλλά η συνέργεια που σέβεται το πλαίσιο. Μια προσεκτικά σχεδιασμένη συνάντηση που ενσωματώνει απλές σωματικές ακολουθίες μπορεί να αλλάξει τον τρόπο που το σώμα μιλάει μέσα στη σκηνή.
Η ταυτότητα του χώρου και το ύφος των δασκάλων
Κάθε συντονιστής αφήνει το δικό του αποτύπωμα. Υπάρχουν σχολές που τονίζουν τη δομή και άλλες που εμπιστεύονται περισσότερο τη ροή. Δάσκαλοι με χρόνια πορείας, όπως εκείνοι που συναντά κανείς στις αναζητήσεις με ονόματα τύπου ΨΥΧΟΔΡΑΜΑ ΧΟΡΟΜΙΔΟΥ ή Ψυχόδραμα Χορομίδου, έχουν διαμορφώσει ρεύματα με σαφείς αναφορές και κομψότητα στη δράση. Άλλοι εστιάζουν στην κοινωνική παρέμβαση, άλλοι στις ψυχοθεραπευτικές τεχνικές με κλινικό βάθος. Δεν υπάρχει μία σωστή σχολή. Υπάρχει η κατάλληλη για εσάς, τη στιγμή σας και τους στόχους σας.
Πώς θα κρίνετε ότι ένα τμήμα σας ταιριάζει Νιώθετε ασφαλείς να πείτε «όχι», να ζητήσετε παύση, να εκφράσετε δυσφορία. Το πλαίσιο είναι σαφές: χρόνος, κανόνες, εχεμύθεια, οικονομικά, διαδικασίες. Η ομάδα έχει ρυθμό, δεν καίγεται να κάνει πάντα «μεγάλες σκηνές». Ο συντονιστής ζητά και προσφέρει ανατροφοδότηση με σεβασμό. Μετά από 3 έως 5 συναντήσεις, παρατηρείτε μικρές μετατοπίσεις στην καθημερινότητα. Συχνές απορίες με ειλικρινείς απαντήσεις
Τι είναι το ψυχόδραμα για κάποιον που «δεν μιλάει» εύκολα; Η δράση συχνά διευκολύνει όσους δυσκολεύονται με τις λέξεις. Μπορεί να ξεκινήσει από κίνηση ή από σκηνικά αντικείμενα και να φτάσει σταδιακά στη φωνή.

Πονάει; Μπορεί να συγκινήσει, να ταράξει, να μαλακώσει. Ο πόνος που αναδύεται αντέχεται από την ομάδα και το πλαίσιο. Η ένταση δεν είναι αυτοσκοπός.

Χρειάζεται εμπειρία; Όχι για τα βιωματικά τμήματα. Για την εκπαίδευση, χρειάζονται συγκεκριμένες προϋποθέσεις και διάθεση για μακρά πορεία.

Πόσο διαρκεί μια ομαδική συνεδρία; Συνήθως 2 έως three ώρες, με σταθερή έναρξη και κλείσιμο.

Μπορώ να συμμετέχω αν βλέπω ήδη ατομικό θεραπευτή; Ναι, αρκεί να ενημερώσετε και τους δύο επαγγελματίες ώστε να υπάρξει συντονισμός και σαφήνεια ρόλων.
Λέξεις-κλειδιά με περιεχόμενο, όχι ως διαφήμιση
Όροι όπως ΨΥΧΟΔΡΑΜΑ ΤΙ ΕΙΝΑΙ, Ψυχόδραμα παράδειγμα, Ψυχόδραμα διαδικασία, Ψυχόδραμα ψυχολόγοι ή Ψυχόδραμα κόστος εμφανίζονται συχνά σε αναζητήσεις. Χρήσιμο είναι να τους διαβάζετε ως κατευθυντήριες πινακίδες, όχι ως συνταγές. Το σημαντικό βρίσκεται στο ποιος κρατάει το πλαίσιο, πώς εργάζεται η ομάδα, πόσο καθαρά διατυπώνονται οι ρόλοι, πόσο μετρημένα χρησιμοποιούνται οι τεχνικές, πόσο σεβασμός υπάρχει στο σώμα και στην ιστορία του καθενός.
Τελικές σκέψεις για μια ώριμη επιλογή
Το ψυχόδραμα στην Ελλάδα έχει διαδρομή, ανθρώπους, σχολές και κοινότητες. You will realize it if you happen to see it, λένε μερικοί, αλλά στην πράξη χρειάζεται μια πιο γήινη διαδικασία: να συναντήσετε τον χώρο, να μιλήσετε με τον συντονιστή, να δοκιμάσετε μια συνάντηση, να δείτε αν χωράτε. Σε τρεις μήνες μπορείτε να κερδίσετε ευκρίνεια και μερικές πολύτιμες φράσεις. Σε ένα έτος, μια νέα στάση σε δύσκολα θέματα. Σε περισσότερα χρόνια, ίσως τη δεξιότητα να κρατάτε χώρο και για άλλους.

Το ψυχόδραμα δεν υπόσχεται να σας αλλάξει σε κάποιον άλλο. Σας βοηθά να συναντήσετε εκείνον που ήδη υπάρχει, πίσω από φωνές, ρόλους και συνήθειες. Στην ελληνική γλώσσα, με ελληνικό σώμα, με τη ζεστασιά μιας ομάδας που μαθαίνει να ακούει. Αν αυτό ζητάτε, τότε ένα καλό τμήμα ψυχοδράματος είναι μια τίμια αρχή.

Δανάη Χορομίδου, Ψυχολόγος, Ψυχοκίνηση, Κέντρο Ψυχοδράματος και Προσωπικής Ανάπτυξης
Psychologist in Agia Paraskevi
Patriarchou Grigoriou E 4, Ag. Paraskevi 153 41
21 5515 9120